Suikerbrug, Veurne

Slanke fietsbrug over kanaal en weg

In de Vlaamse Westhoek, tegen de Franse grens ligt het oude vestingstadje Veurne. Langs het kanaal naar Nieuwpoort loopt een drukke provinciale weg. Kanaal en weg vormen een barrière tussen het nieuw te ontwikkelen terrein van de oude suikerfabriek en het stadscentrum. Een nieuwe fietsroute ontsluit dit nieuwe woon/werkgebied en geeft fietsende bezoekers toegang tot het stadshart. ZJA ontwierp de lichte en slanke brug die over de weg voert, het kanaal oversteekt, aanlandt op het sluiseiland en vervolgens fietsers en voetgangers over de sluis heen, via een kort en smal brugdeel, de stad in leidt.

Complexe locatie met beperkte ruimte

Het klinkt als een eenvoudige opdracht, maar vanuit de lucht gezien is meteen duidelijk dat een fietsbrug op deze locatie lastige eisen stelt. De ruimte is erg beperkt. Aan de oostkant van de weg ligt het Suikerpark dat aan het veranderen is in een groene woonwijk. Tussen een bedrijventerrein en een woonblok is een smalle strook groen waar de brug de oversteek kan maken. Afstand tot de woningen is gewenst, maar het is onvermijdelijk een lus te maken om fietsers geen al te steile helling aan te bieden. Dat vereist ruimte. Hetzelfde geldt voor de aanlanding op het smalle eiland tussen kanaal en sluis. Ook daar is een vriendelijke helling noodzakelijk, die een flinke lus vereist. Om al deze lussen de omgeving niet te laten domineren, is de brug verder zo slank mogelijk gehouden.

Brug met zo min mogelijk visuele impact

Aan de oostkant is de lusvormige oprit zoveel mogelijk achter groen geplaatst om een filter tussen fietser en appartementen te creëren. Nieuwe bomen, zitelementen en een wadi die regenwater vasthoudt zorgen voor een landschappelijke verbinding tussen fietsbrug en omgeving. Het dek van de brug is ontworpen als een vlakke plaat om zo min mogelijk visuele impact op te omgeving te hebben. Een maximale vrije overspanning bij de oversteek, een dun stalen dek, en extreem dunne stalen kolommen (8 cm!). Ook de ballustrades zijn minimalistisch uitgevoerd. In de dichtbebouwde en drukke omgeving cijfert de fietsbrug zichzelf bijna weg.

Flexibel ontworpen

Stalen bruggen zetten uit en krimpen. Deze fietsbrug is niet ontworpen met de voegen die dat traditioneel opvangen. Deze brug is zo flexibel ontworpen dat ze kan uitzetten en krimpen bij temperatuurverschillen, zonder dat dit leidt tot te hoge spanningsconcentraties. Dit is een spel van verhoudingen, de kolommen moeten flexibel genoeg zijn om de thermische vervormingen op te nemen, maar stijf genoeg om de stabiliteit te waarborgen. Een V-vormige kolom naast de Vaartstraat zorgt hierbij voor een ankerpunt dat de horizontale belastingen afdraagt, en tegelijkertijd een herkenbaar silhouet vormt.

Bijzonder fundament

Speciale vermelding verdient de constructie van het fundament voor de brug op het eiland langs de historische sluiswanden. Die oude constructies zijn kwetsbaar en daarom zijn de funderingspalen van de brug niet recht onder de pijlers van de helling aangebracht, maar is er ondergronds een stelsel betonnen evenwichtsbalken gemaakt. Op die manier bevinden de funderingsbalken zich zo ver mogelijk van de oude sluis en blijft het erfgoed beschermd tegen invloeden van de nieuwe constructie. Door een brug te ontwerpen die zo min mogelijk zichtbaar is in haar omgeving, is toch een herkenbaar silhouet ontstaan. Een brug die bijzonder is in haar eenvoud.

Galerij

Opdrachtgever: Stad Veurne
Architect: ZJA
Landschapsarchitect: OMGEVING
Stabiliteitsingenieur: Mouton
Aannemer: TM Furnibo - Persyn
Jaar: 2023 - lopend

Project: #1265