Joods Historisch Museum, Amsterdam

Het Joods Historisch Museum nodigde architectenbureau ZJA uit om mee te doen aan een meervoudige opdracht voor de renovatie van het museum, met als ontwerpopgave de vraag: 'Hoe beweegt het publiek zich in de toekomst door het museum?'.

Het Joods Historisch Museum is gehuisvest in een viertal oude synagogen. Het complex is een Rijksmonument, maar vooral een monument voor de geschiedenis van de Joden van de zeventiende eeuw tot de tweede wereldoorlog. De gebouwen zelf hebben daardoor al een museale betekenis.

ZJA ontwikkelde een nieuw verkeerscirculatieplan, in combinatie met het naar de oorspronkelijke vorm terugbrengen van de twee grootste synagogen. Tussen deze synagogen ontstaat een grote vide waarin een nieuw trappenhuis en een bijzondere lift worden geplaatst. De lift is een zogenaamde ‘ronde plunjerlift’, waarvan de liftkooi kan draaien. Hierdoor kunnen veel stopplaatsen benut worden. De bezoeker is niet langer ‘verplicht’ een bepaalde route door het museum te nemen, maar kan zelf kiezen.

Ook veranderden ZJA de plaats van de hoofdentree naar de ‘Grote Synagoge’. Dit is een betere positie voor de entree dan de huidige en biedt bovendien de mogelijkheid de bezoeker direct bij binnenkomst zicht te geven op een van de grote synagogen: de wanden tussen entree en synagoge worden van glas gemaakt.

De grote raampartijen in de synagogen zijn eigenlijk ongeschikt voor een museum. ZJA loste het probleem van te veel licht op door deze te voorzien van ‘schakelbaar glas’ De ‘liquid crystals’ in dit glas kunnen voor geen, gedeeltelijke of totale verduistering zorgen.

Opdrachtgever: Joods Historisch Museum