28.10.2021
Infrastructuurprojecten hebben een grote ecologische voetafdruk en leiden vanuit het winnings-, bewerkings- en transportproces tot een hoge milieubelasting. Tegelijkertijd moeten grote delen van de bestaande Nederlandse infrastructuur worden vervangen en/of gerenoveerd. Gecombineerd met de energieneutrale ambitie van Rijkswaterstaat in 2030 wordt de vraag naar innovatieve oplossingen dan ook steeds prangender. Architectenbureau ZJA, Iv-Infra, Dura Vermeer, Geotec Solutions, HUESKER Nederland en Ploegam BV ontwikkelden samen een baanbrekende oplossing: het circulaire viaduct genaamd GeoDuct.
Circulair, lokaal, in samenspel met de natuur
Het circulaire viaduct is opgebouwd uit gebiedseigen grond, ingesloten door gerecycled of biobased en herbruikbaar geotextiel. Door de natuurlijke boogwerking en de landhoofden van gewapende grond is er geen paalfundering nodig. In vergelijking met traditionele viaducten van beton en staal, wordt de CO2 uitstoot tijdens de lifecycle van het GeoDuct met de helft gereduceerd. Doordat het GeoDuct 100% losmaakbaar is, zijn de grondstoffen zeer goed hoogwaardig herbruikbaar. Bovendien is het Geoduct ook altijd een Ecoduct. Door de aard van de constructie - de opbouw uit grond - zal er naast de verkeerstechnische functie altijd een ecologische functie aan gekoppeld kunnen worden. Ruimtelijk gezien biedt dit kansen voor vergroening van de omgeving, natuurinclusief bouwen en bijvoorbeeld waterberging.
Rob Torsing, partner-architect ZJA: “Met gebiedseigen grond kun je een overspanning maken die dienst doet voor verkeer en tegelijkertijd zelf een bodem wordt. Vruchtbare aarde die kan begroeien en waar allerlei flora en fauna kan leven. Een brug die aan het eind van zijn levensduur weer opgaat in het landschap, en verdwijnt alsof hij er nooit is geweest. Dat verbeeldt de circulariteit in optima forma.”
Nieuw architectonisch idioom
Naast de koppelkansen en de verschillende geometrische en detailtechnische aspecten onderzoekt ZJA ook wat deze nieuwe constructiewijze betekent voor het architectonische idioom van civiele kunstwerken en hun ruimtelijke impact en betekenis. Constructies van gewapende grond brengen een andere esthetiek met zich mee dan bijvoorbeeld die van staal of beton. ZJA ziet het als een uitdaging om hier een nieuw idioom voor te ontwikkelen, passend bij deze nieuwe technologie voor het maken van overspanningen ten behoeve van nieuwe verbindingen.
Realisatie prototype
De constructieve haalbaarheid van het GeoDuct is rekenkundig al aangetoond. Momenteel werken wij het ontwerp verder uit, om een prototype te gaan bouwen. Als de testbevindingen hiervan goed zijn, zou het concept voldoende bewezen moeten zijn om het in innovatieve aanbestedingsprojecten mee te nemen. De resterende detailengineering kan het team dan binnen het eerste commerciële project uitvoeren.
Team Geoduct: ZJA, Iv-Infra, Dura Vermeer, Geotec Solutions. HUESKER Nederland en Ploegam. De ontwikkeling van het GeoDuct is mede mogelijk gemaakt door een subsidie Cirulaire ketenprojecten van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).
