Een nieuw plein voor de stad
Wat vroeger de achterkant van het Utrechtse Centraal Station was, een doodse, winderige vlakte die een grijze route bood naar het Jaarbeurscomplex, is aan het veranderen in een nieuw plein voor de stad Utrecht. Het is bedoeld als een prettig doorgangsgebied, maar ook als een plek om even te verblijven, onder een boom of in de zon te zitten, een praatje te maken en een broodje te eten. Voor de trein- en busreizigers, voor de bezoekers van de Jaarbeurs en het Beatrixtheater, maar ook voor de mensen die in het nieuwe stadhuis werken of er moeten zijn en de gasten van de omringende hotels. Een getrapt plein met bomen dat de verbinding vormt tussen de oude stad, het drukke gebied rond het station en de westkant van de stad, vormt het eigenlijk een nieuw centrum.
De ondergrondse parkeergarage
In samenwerking met OKRA Landschapsarchitecten, die haar ontwerp voor het nieuwe Jaarbeursplein inpast in de stad, is architectenbureau ZJA verantwoordelijk voor de parkeergarage die onder het plein gebouwd is. De ongeveer 800 parkeerplaatsen zijn hard nodig om dit nieuwe stadscentrum goed te laten functioneren. De garage bestaat uit drie lagen, die met drie ondubbelzinnig aangegeven één-richting-routes zijn te bereiken. Niemand voelt zich echt op zijn gemak in een parkeergarage, maar je kunt er veel aan doen om het er zo prettig mogelijk te maken. Wat enorm helpt is dat het makkelijk is je te oriënteren, op weg naar je wagen, maar ook op weg naar de uitgang. Dat is in dit ontwerp erg makkelijk, door de verlichting die opzettelijk een ruimtelijk effect heeft, door alles egaal te verlichten ook de inspringende damwanden. De bewegwijzering is uitgevoerd in de kleur van het Utrechtse stadswapen en helder en vriendelijk vormgegeven. De witte, getailleerde kolommen staan niet tussen de parkeervlakken, maar er voor, wat een andere indeling van de parkeervlakken mogelijk maakt maar ook een minder benauwend effect oplevert. Om donkere hoeken en schimmige holtes te vermijden zijn hier alle installaties weggewerkt in het beton, zodat ook de plafonds een rustig en overzichtelijk effect hebben. Niets is zo geruststellend als daglicht als je onder de grond bent. Daarom is er bij de toegang aan het Jaarbeursplein een vide met een volledig glazen dak bedacht, dat veel daglicht binnenlaat.
Boven de grond
De huisjes die toegang geven tot de ondergrondse parkeergarage zijn ovaal van vorm en helder en licht vormgegeven, zodat ze goed passen in de open ruimte van het plein en bij het gevoel van comfortabele stedelijkheid die het plein wil oproepen. Tussen de bomen, de trappen en waterpartij die het plein inrichten moeten de huisjes onopvallend zijn voor de wandelaars, maar in alle bescheidenheid duidelijk herkenbaar als toegang naar de ondergrondse parkeergarage voor de gebruikers. Het gebruikte materiaal is glas en geperforeerd, gebogen en geborsteld staal, wat een zachte en vriendelijke uitstraling heeft.
Integraal ontwerp vernieuwd Jaarbeursplein en de ondergrondse parkeergarage Croeselaan:
Architect ondergrondse parkeergarage Croeselaan: ZJA
Landschapsarchitect vernieuwd Jaarbeursplein: OKRA Landschapsarchitecten
Technische uitwerking en het integraal bouwmanagement: Witteveen+Bos
Klant: De Gemeente Utrecht
Jaar: 2018
Project: #718
Foto's: Elroy Spelbos Fotografie, ZJA en OKRA Landschaparchitecten
