Een prijsvraag in Dubai
In 2005 schreven de autoriteiten in Dubai een prijsvraag uit voor een lange brug over The Creek. De locatie zou een spectaculaire worden: langs een nieuw aan te leggen eiland met daarop een door Zara Hadid ontworpen operagebouw. Het ontwerpteam van ZJA besloot zich in te schrijven en bij het maken van het ontwerp de eigen comfort zone te verlaten. Dit om aansluiting te vinden bij de spectaculaire en buitensporige architectuur in Dubai.
Die radicaal verschillende bruggen
Zo kwam aan het licht dat er in radicaal verschillende richtingen werd gedacht om een maximalistische brug over The Creek te bedenken. Zo ontstond het idee om drie verschillende ontwerpen in te leveren.
Het ontwerp voor de zesde grote brug voor metro, auto’s en voetgangers mocht gebaseerd zijn op een typisch Dubais groot gebaar. Eentje waarin een fantasie, een associatie of een symbool de overhand heeft. Functionaliteit, duurzame technologie, economisch materiaalgebruik en sobere vormgeving mochten voor deze keer op het tweede plan staan.
The Tube brug
Moshé Zwarts loste de infrastructurele opgave op met een reusachtige, op een draak lijkende stalen buis met daarin gefreesde arabeske openingen. Een machtige vervoersmachine, die een bijna buitenaardse aanwezigheid toevoegt aan Dubai. Ook al heeft dit massief stalen gevaarte met zijn bewerkelijke en vreemde huid iets sprookjesachtig, het is wel een rationeel ontwerp waarin alle verkeersstromen in buizen gescheiden worden. Bovendien heeft de gehele brug een constructieve functie, er is geen geraamte dat bekleed wordt. De brug is van binnen en van buiten wat hij is, en hoe imposant de brug ook tegen de skyline van Dubai afsteekt, hij is precies wat hij doet: indrukwekkend veel verkeer laten oversteken. The Tube is licht en zwaar, intimiderend en sober, bizar en logisch tegelijk.
The Park Bridge
Rein Jansma ontwierp The Park Bridge, vanuit de gedachte dat de stad in de woestijn vooral verkoeling en ontspanning biedend groen nodig heeft. Bruggen zijn een kans om de stad extra openbare ruimte te geven en bij te dragen aan een gezondere stad. Een breed dek geeft de voetganger de ruimte in een groene parkomgeving die te programmeren is met educatieve en culturele functies. Auto’s en metro passeren in gesloten buizen hangend onderaan het dek. De Park Bridge is overdekt met een transparante huid waarin zonnecellen verwerkt zijn. Hangend boven The Creek, verbonden met het eiland waarop het Opera House en andere cultuur-instellingen gevestigd zijn, is hier niet alleen een unieke verbinding tussen de oevers tot stand gebracht, maar vooral een groene, koele publieke verblijfsruimte, een uitnodigende en veelzijdige bestemming geschapen.
L’Oiseau de Feu brug
Reinald Top en Rob Torsing volgden in hun ontwerp de associatie met het naburige opera-eiland. Hun L’ Oiseau de Feu brug (naar Strawinsky’s opera) maakt een majestueuze indruk, als de uitslaande vleugels van een reuzen-vogel. Niet de oversteek, maar de verbinding met het opera-eiland domineert het gebaar dat de brug maakt. De brug lijkt voort te komen uit het eiland halverwege en beide oevers van daaruit aan te raken. In het midden verheft zich, als de hals van de mythische vogel, een torenhoge witte pyloon, waaraan de tuien bevestigd zijn die het sierlijk gekromde en slanke dek dragen. Hier is de infrastructurele functie een theatrale performance geworden. De brug is nadrukkelijk bedoeld als blikvanger en icoon voor de nieuwe stad, die vanuit grote verte de aandacht trekt.
Leerzaam avontuur
Nog geen twee jaar na de deelname aan de prijsvraag deed de financiële crisis veel Dubaise plannen de das om. Bij ZJA beschouwt men de Dubaise ontwerpen en vooral de extreme ontwerpen voor de Zesde brug als leerzame avonturen. Ze hebben het werk aan infrastructuurprojecten in Nederland, België en Scandinavië een impuls gegeven. Vooral bij ontwerpen zoals aan stations en bruggen waar een vleugje verbeelding en verwondering noodzakelijk zijn om het gebouw of kunstwerk een karakteristiek gezicht te geven. Vooral als er in de vormgeving van een brug, een station of een sportgebouw een verbinding met de omgeving moet worden gemaakt is zo’n extra laag in het ontwerp noodzakelijk. Denk aan het Startstation E-lijn in Den Haag, de Verlengde Waalbrug in Nijmegen, Zuidasdok met zijn landschappelijke nieuwe plein in Amsterdam of het deels in een kunstmatig duin begraven evenementengebouw in Middelkerke.
Opdrachtgever: Road Transport Authority Dubai
Jaar: Prijsvraag 2005
Project: #459
