ZJA had in Nederland ervaring met ecoducten, maar de uitdaging hier was om met een flexibel modulair systeem te komen. Een voor verkeer en passerend wild ideale vorm, die toch op een economische manier aan de meest uiteenlopende landschappen en omstandigheden kon worden aangepast.
De basisvorm die ZJA koos om een parametrisch model van te maken was een dubbel en tegengesteld gekromd oppervlak, iets wat een hyperbolische paraboloïde heet en in het dagelijks leven een pringle- of zadeldak vorm. In de ene richting is het een boog, die optimaal ruimte maakt voor passerend verkeer, maar in de andere richting heeft het de vorm van een kom, die met zijn opstaande randen het wild afschermt van de lichten, de beweging en het geluid van de snelweg.
Het parametrische model maakte het mogelijk het ontwerp volledig op te laten gaan in de opgegeven proeflocatie aan de voet van de Rocky Mountains, in Vail, Colorado. Het moest eruitzien alsof het landschap ervoor gekozen had zichzelf zo te plooien en te openen dat wild en auto’s elkaar ongestoord konden kruisen.
Het ontwerpprincipe van het ecoduct bestaat uit twee boogvormen. Een boog (B) die de weg overspant en een boog (A) die als een schotel de flora en fauna beschermt tegen het geluid, het licht en de beweging van het verkeer dat eronder rijdt.
Bogen A en B vormen samen een ruimtelijk figuur, ook wel een zadel of een hyperbolische paraboloïde genoemd. Het is een vorm met uitstekende structurele eigenschappen, maar moeilijk te creëren. We hebben een uitvinding bedacht die het productieproces ondersteunt.
Het parametrische model maakte het mogelijk het ontwerp volledig op te laten gaan in de opgegeven proeflocatie aan de voet van de Rocky Mountains, in Vail, Colorado. Het moest eruitzien alsof het landschap ervoor gekozen had zichzelf zo te plooien en te openen dat wild en auto’s elkaar ongestoord konden kruisen.
De functionele en geometrische bepaling van het ontwerp waren niet het enige dat opgelost moest worden. De vraag was ook: hoe maak je zo’n bijzondere betonnen schil? Het moest een methode zijn die aanpasbaar was naar vorm en naar omvang.
Een ecoduct wordt niet dynamisch belast door vrachtwagens en treinen en daarom hoefde de schil niet erg dik te zijn. Dat maakte het mogelijk te kiezen voor het concept van een netwerk van staalkabels waar overheen een doek gespannen wordt. Vervolgens zou spuitbeton worden toegepast. Het parametrisch script maakte het mogelijk de topologie van het kabelnet aan te passen voor andere locaties, terwijl de stellage met het kabelnet hergebruikt kon worden.
Op de exploded view zijn de verschillende elementen van het bouwsysteem duidelijk te zien. Het grote voordeel van dit systeem is dat de mal en zijn toebehoren keer op keer hergebruikt kunnen worden. Toch kan elk ecoduct anders zijn, afhankelijk van de omstandigheden ter plaatse.
De betrokken ecoloog Sjef Janssen neemt ons mee op een onvergetelijke begeleide wandeling door deze vallei in de Rockies, ter hoogte van Vall. Die ervaring vormde de inspiratiebron voor de vorm van het ecoduct dat we kozen.
– Rob Torsing, architect-partner bij ZJA
Architect: ZJA
Combinatie: ZJA, OKRA Landscape architects, IV-Infra and Sjef Jansen Planecologie
In samenwerking met: Diederik Veenendaal ETH Zürich
Competitie: 2010
Project: #628
In 2010 schreef de staat Colorado in de Verenigde Staten een competitie uit voor een ontwerp van een systeem van zogenaamde ‘wildlife…
Even ten zuiden van Rijssen, doorsnijdt de drukke snelweg A1 een bosgebied dat tussen de jaren dertig en vijftig van de twintigste eeuw…
In het midden van de jaren negentig werd werk gemaakt van wat toen nog de Ecologische Hoofdstructuur heette en inmiddels Natuur Netwerk…
