Maasvlakte 2, Rotterdam

De buitenkanten van de vlakte zijn in de landschapsplannen voorzien als stranden en duinen, met een natuurgebied aan de zuidzijde, waar stedelingen kunnen recreëren. In het centrum van de Maasvlakte zijn de torenhoge containerkranen, de oceaanreuzen, de treinen en fabrieken. De N15 is de weg over de vlakte die alle havens bereikbaar maakt voor het wegverkeer en die de scheiding is tussen de ruwe, beweeglijke en zanderige wereld van zee, wind, zand en duinbegroeiing en de wereld van asfalt, beton, staal en hoogspanningsmasten. Voor deze weg en voor de aparte baan voor container vervoer waren viaducten nodig en die ontwierp architectenbureau ZJA voor het Havenbedrijf Rotterdam.

Vloeiende lijnen

Het prinses Maximaviaduct, het prinses Amaliaviaduct, het vernieuwde Colorado viaduct en de viaducten voor de zogenaamde Container Exchange Route (CER), waarover opleggers de zeecontainers naar binnenvaartschepen, treinen of vrachtwagens vervoeren, ze moeten allemaal passen in dit landschap. Hier zijn robuuste en grote lijnen op hun plaats. Die stuifduin en kadewand tegelijk kunnen oproepen. Dat uit zich in de kromming van de betonnen elementen bij het Maxima- en Amaliaviaduct en de lange vloeiende lijn waarin ze op elkaar aansluiten. Maar ook in de keuze om alle viaducten uit zo min mogelijk afzonderlijke onderdelen te laten bestaan. Uit één stuk, dat is het motto.

De verhoudingen in dikte en hellingshoek tussen kolommen en dragend dek zijn zo bepaald dat een robuust en evenwichtig beeld overal gewaarborgd is. En let eens op de dubbele kromming in het dek van de Maxima- en Amaliaviaducten waar ze de gekromde wanden doorsnijden.

Subtiel beton

Hoe subtiel het gebruik van beton kan zijn blijkt uit de precieze bepaling van de contrasten tussen lichter en donker getint beton, zoals goed te zien bij de lichte dekelementen van de CER viaducten. In de zijwanden van het Colorado viaduct zijn de naden weggewerkt door een ingenieus patroon dat ontleend is aan de doorsnede van nautilusschelpen. Het reliëf geeft de zijwanden een monumentale allure. De binnenkanten van de doorgangen zijn bekleed met licht beton om diepte in het zicht op die openingen te bieden.

Bij de viaducten van de CER zijn de kolommen donker en de dekken licht, en dat vestigt de aandacht op hun slankere silhouetten en de veel meer slingerende beweging die ze door het gebied maken. Op al deze manieren van subtiel beton-gebruik zijn de viaducten van ZJA een samenhangende, voortvarende en harmonieuze toevoeging aan het landschap van de Maasvlakte. Je zou kunnen zeggen dat ZJA met deze betonnen viaducten voor de ervaring van de weggebruikers de bas en drums verzorgt. Ritme en basiskleur van de ruimtelijke ervaring, dat leveren de viaducten. En juist bij die grote gebaren tellen de details.