Project

Feijenoord stadion

De Kuip, Rotterdam

Midden jaren negentig van de 20 eeuw was de Kuip, het stadion van Feyenoord in Rotterdam aan een renovatie toe. De opdracht was het uit 1936 stammend stadion van Brinkman en van der Vlugt, dat niet alleen een internationaal beroemde sporttempel is, maar ook architectonisch als een monument geldt, te voorzien van extra zittribunes, een alle tribunes overdekkend dak en nieuwe voorzieningen in een apart gebouw aan de oostzijde.

Modernisering van een stadion

De toevoegingen moesten passen in het karakter van het oude gebouw. Dat is typisch een gebouw uit de jaren dertig: staal was duur, arbeid goedkoop. Dus zijn het veel lichte en vertakte staalconstructies, die het grote stadion een ijl en ruimtelijk karakter geven. Coulissen van slank staal.

De nieuwe toevoegingen aan de oostzijde, waar staantribunes werden vervangen door een nieuwe eretribune en luxe zitplaatsen (skyboxen), en het nieuwe gebouw erachter laten dat zien. Dezelfde lichte staalconstructie, ingepast maar gebouwd los van het bestaande gebouw, zetten de stijl van de oude Kuip voort, zonder die te compromitteren.

Een bekroning van de Kuip

Het nieuwe dak moest het benodigde comfort bieden aan de mensen op alle tribunes, maar ook in zijn vormgeving een waardige toevoeging zijn aan de architectuur van het stadion en de bijzondere ruimtelijke ervaring van de Kuip ondersteunen. Groots en licht, met ideale zichtlijnen en tegelijkertijd besloten en rond. Daarvoor ontwierp ZJA een kap die los boven de tribunes lijkt te zweven. Dat is mogelijk door twee cruciale beslissingen. De eerste is om de nieuwe kap te laten steunen op een constructie die los om en over het bestaande gebouw staat. Als een reusachtige paraplu op eigen hoge stalen poten. Daardoor zijn er geen kolommen die tribune-ruimte innemen en het zicht belemmeren.

De tweede beslissende ingreep is de manier waarop de vrij uitkragende dakconstructie boven de tribune overeind gehouden wordt. Er staan kolommen buiten het stadion die het dragen, maar de werkelijke krachten worden opgevangen door een combinatie van trekken en drukken. De spanten met trekringen aan de veldzijde zijn gekoppeld aan de drukringen aan de buiten zijde. Het lijkt op de constructie van een fietswiel dat zijn vorm behoudt en krachten opvangt, door de spanning op de spaken tussen as en velg.

Dit zwevende effect en de keuze voor aluminium platen aan de veldzijde en transparante kunststof platen aan de buitenzijde versterken die indruk van lichtheid. Bovendien biedt het van binnenuit verlichte stadion door de transparante elementen een krachtige aanblik.

 

Het Maasgebouw

Het Maasgebouw, aan de oostkant van het stadion, heeft zicht op een oefenveld. Hier is plaats voor business lounges, het Feyenoord museum Home of History, een restaurant en kantoren. Met een zachtgroene gevel, vlak en met minimale detaillering steekt het af tegen het stalen kantwerk van het oude stadion. Maar het is een waardige toevoeging, die constructief los staat van de bestaande structuur. Met een knipoog naar de architectuur uit de jaren dertig is het Maasgebouw met de veldzijde van het stadion verbonden door overdekte hellingbanen of luchtbruggen, hangend aan stalen kabels.

De Kuip herbergt 51.000 toeschouwers en biedt nog altijd de bijzondere ervaring van het oorspronkelijke ontwerp. Maar nu ondersteund en comfortabel gemaakt door nieuwe toevoegingen. Die zijn zo ontworpen (licht, flexibel en met eigen losse constructie) dat ze anticiperen op nieuwe renovaties en toevoegingen, een nieuwe fase waarin de Kuip wordt versterkt en verbeterd.

In 2014 maakte ZJA een ontwerp voor De Nieuwe Kuip, waarin zo’n toekomstplan werd ontwikkeld.

 

Awards
Winnaar: De Nederlandse Bouwprijs 1995 en Nationale Staalprijs 1996

Opdrachtgever: Stadion Feijenoord
Jaar: Eerste oplevering 1994, tweede oplevering 1995

Project: #070

        

 

Gerelateerd

Project

Stadion voor voetbalclub ADO, Den Haag

Een Haags baken

Voor automobilisten die de stad Den Haag naderen is het sinds de zomer van 2007 een vertrouwd baken: het golvende silhouet van het ADO…

Lees meer
Project

De Vernieuwde Kuip, Rotterdam

Er wordt al lang over de toekomst van het Feyenoord stadion in Rotterdam gediscussieerd. Na de laatste renovatie en uitbreiding (naar…

Lees meer
Project

AFAS stadion AZ, Alkmaar

Een robuust voetbaltheater

Langs de A9, ten zuiden van Alkmaar staat het stadion van de voetbalclub AZ. Het in 2007 opgeleverde stadion is ontworpen door het…

Lees meer
Nieuws

In memoriam Rein Jansma 1959-2023

Op 17 april 2023 overleed Rein Jansma, hij is 63 jaar geworden.

Lees meer