De Ring van Antwerpen
De vermaledijde Ring, die reizigers, vervoerders en omwonenden al zolang tot wanhoop drijft wordt in een groots werk door de Antwerpse en Vlaamse overheden aangepakt. Het is noodzakelijk de doorstroming te verbeteren en daarbij te zorgen voor optimale veiligheid. Het gaat er vooral om de inpassing in de stad en om het landschap ingrijpend te verbeteren, zodat overlast door geluid, zicht en luchtvervuiling vermindert en de Ring niet langer een muur vormt die de stad verdeelt. De Ring biedt ook een netwerk van fiets- en voetgangersverbindingen die wijken en groene zones bereikbaarder maakt. Nieuwe onderdoorgangen en groene geluidswallen zijn de voornaamste instrumenten om die doelen te bereiken.
De Noordknoop
Architectenbureau ZJA leverde in samenwerking met Lantis het ontwerp voor het deel van de ring dat wordt aangeduid met de Oosterweelverbinding en dan weer het onderdeel daarvan dat op de Linker Scheldeoever ligt. Vlak na de aanlanding van de nieuwe Scheldetunnel bereikt een automobilist komend vanuit noordelijke richting de Noordknoop. De fly-over die in een sierlijke lijn over het kruispunt leidt is een blikvanger. Het ontwerp gaat uit van het landschap en zorgt er voor dat eerst het zicht op het groen van het Sint Annabos en het groen bij Blokkersdijk optimaal is, om dan, als de bebouwing begint, te verzinken tussen groene geluidswallen. Richting Zuidknoop verheft de weg zich dan weer.
Op de Linkeroever ligt het accent nadrukkelijk op de relatie tot de groene zones en het ontsluiten ervan voor fietsers en voetgangers. Dat betekent veel nieuwe fietsroutes met nieuwe fietsbruggen en onderdoorgangen. Om helderheid en continuïteit te waarborgen is overal dezelfde vormentaal aangehouden: overal zijn donkere keerwanden voorzien, zijn er dezelfde slank vormgegeven, licht wijkende hekken, en de lichte dekken, die onder een hoek van 45 graden afslanken.Bij de onderdoorgangen zijn de wanden steeds juist licht van kleur. De fietspaden kunnen hier op de lInkeroever breed zijn en bij stadsparken zijn er rustpunten, voorzien van banken en tafels.
Opvallend in het ontwerp is de eco-onderdoorgang en het brede ecoduct die even ten zuiden van de Noordknoop gepland zijn, ze zullen de natuurwaarde van de stadsparken aanzienlijk vergroten.
De Zuidknoop
Ook bij dit complexe verkeersknooppunt is er een afbuigende fly-over die het verkeer over de verbindingswegen naar Laarbeek en Zwijndrecht en de twee spoorlijnen leidt. Het ontwerp voorziet er in dat het groen uitgebreid wordt en het gebied van het verkeersknooppunt wordt ingetrokken. Transparante geluidsschermen zorgen ervoor dat het verkeer zicht houdt op het landschap. Waar het kan worden op en afritten en onder doorgaande wegen verzonken in het landschap. Ook bij Laarbeek komen nieuwe fietsonderdoorgangen en twee fietsbruggen. Net als bij de onderdoorgangen voor het autoverkeer zijn de keerwanden donker van kleur en de wanden binnen juist licht.
Op de Linkeroever moet op deze manier de Ring aan capaciteit en efficiency winnen, terwijl de groene zones en parken versterkt en uitgebreid worden en voor bewoners en bezoekers, per auto maar vooral met de fiets het hele gebied sneller en comfortabeler te bereiken en te doorkruisen is. De verbetering van de Ring die hier ontworpen is heeft als aanvullend doel de Linkeroever voor bewoners van de stad aan de rechteroever aantrekkelijker te maken als recreatiegebied.
Award
Winner: Derde prijs BIM Infrastructure Award - Belgian Construction Awards 2021
Architect: ZJA
Opdrachtgever: Lantis (Leefbaar Antwerpen door Innovatie en Samenwerken), een overheidsorgaan in combinatie met Sweco Belgium en Witteveen+Bos
Aannemer (infrastructuurwerken): Aannemerscombinatie Rinkoniên (Artes Roegiers, Artes Depret, CIT Blaton, MOBILIS en Stadsbader)
Jaar: 2015 - heden
Project: #863
